IFO ve Banka Lisansı Üzerine

IFO Business 105.2den 104.5e geriledi (beklenti 104.5), Current Assessment 113.9dan 111.6e (beklenti 113) Expectations ise 97.2den 95.6ya gerilemiş durumda. Sektörel bazda detaylara bakarsak Imalat 4.8den -1.9a, İnşaat -4.7den -6.7ye , Toptan 5ten 3.9a gerilerken Perakende 0.3ten 5.1e yükselmiş. Almanyada da rahatsızlık başladı diyebiliriz.

Banka lisansı konusunda temel mantık şu: Şu anda ESM veya EFSF piyasadan alım yaparsa bile toplam büyüklükleri sınırlı olduğundan spekülasyonun önüne geçemez.Zaten ESM de EFSF de büyüklükleri ve legal yapıları itibarı ile merkez ülkelere değil çevre ülkelere müdahale amacı ile oluşturulmuştu. Şu ana kadar da Portekiz, Yunanistan, Irlanda da işe yaradı.Ancak banka lisansı olduğundan ESM’nin piyasadan alım yapma potansiyeli trilyon eurolara varacağından merkez ülkelerin bonolarına spekülatif ataklara girmeyi düşünecek oyuncuları iki kez düşündürebilir.

İspanya vakasını ele alalım. Sene başından (yani LRTOlar) bu yana Alman ve Fransız bankalarının nasıl İspanya ve Italya tahvilleri sattığını rakamsal olarak göstermiştim. Alıcı da Italyan ve Ispanyol bankaları. Şu anda piyasada Ispanyanın yeni ihraçlarını (veya eskileri) alacak olanlar yine Ispanyol bankaları. Bu durumda da devlet tahvilleri değer kaybettikce bankaların satış yemesine neden oluyor. Ardından bankalar satış yiyince de sistem kilitlenecek düşüncesi ile devlet tahvillerine satış geliyor. Ispanya vakasında bunu net görüyoruz.

Bunun önünde sistem dışından bir alıcı limitsiz bir kuvvetle girebilirse geçilebilir düşüncesi ESMye banka lisansı fikrini doğuruyor. ECB kurallar gereği büyük alımlara girişemiyor (gerçi haftalık 20 bn euro alım yapabilir ki bu da az bir rakam değil ama bunu bile kullanmıyor). ESM kendi potansiyelini kaldıraçlandırabilirse  piyasa alım yapılmadan bile biraz rahatlayabilir (tabii ESM’nin İspanyol bonosu alıp bunu ECBye teminat verip fonlama alması gibi hoş vakalardan da bahsedilmeli).

Draghi ve Almanlar bu konuya sıcak bakmıyor:Zira TFEU’da Madde 123: Overdraft facilities or any other type of credit facility with the European Central Bank or with the central banks of the Member States (hereinafter referred to as ‘national central banks’) in favour of Union institutions, bodies, offices or agencies, central governments, regional, local or other public authorities, other bodies governed by public law, or public undertakings of Member States shall be prohibited, as shall the purchase directly from them by the European Central Bank or national central banks of debt instruments. ECB’yi gerçekten de sıkı bağlamış durumda. Ancak 123’ün ikinci kısmında : Paragraph 1 shall not apply to publicly owned credit institutions which, in the context of the supply of reserves by central banks, shall be given the same treatment by national central banks and the European Central Bank as private credit institutions. deniliyor ve bunun ESM için geçerli olduğunu savunan kesimler var.

Kişisel görüşüm böyle bir adımın spekülatif saldırıları azaltarak ülkelere vakit kazandıracağı ancak merkezi bir denetim ve Alman ekonomik modelinde bir değişim olmadan sorunun çözülemeyeceğini ve hatta denetim olmadığından bir anda yersiz bir rahatlama ile politikaların gevşetilebileceğini yönünde. Ancak ECB veya Almanya bu konuya yeşil ışık yakarsa ilk tepkimiz alım yönünde olacaktır.